Cứu sống bệnh nhân ngộ độc nặng sau khi ăn ốc bùn bóng

Sáng 22/1, trao đổi với phóng viên, TS.BS. Nguyễn Đức Phúc – Trưởng khoa Hồi sức tích cực – Bệnh viện HNĐK Nghệ An cho biết, ngày 19/01/2024, Bệnh viện HNĐK Nghệ An đã tiếp nhận bệnh nhân T.V.B. (37 tuổi, ở Quỳnh Dị, Quỳnh Lưu, Nghệ An) trong tình trạng suy hô hấp, ý thức mê, đồng tử 2 bên giãn 5 mm, mất phản xạ ánh sáng.... Các bác sĩ đã thực hiện hồi sức và điều trị tích cực để cứu sống bệnh nhân.

Bệnh nhân T.V.B. được thở máy qua nội khí quản, duy trì vận mạch Adrenalin

Qua khai thác bệnh sử được người nhà cho biết, sau khi ăn một con ốc bùn bóng khoảng 30 phút, bệnh nhân xuất hiện tê miệng, tê tay, tê chân. Khoảng 2 giờ sau bệnh nhân đi vào hôn mê, suy hô hấp, bệnh nhân T.V.B. được người nhà đưa đến bệnh viện huyện cấp cứu, các bác sĩ đã xử trí đặt nội khí quản, truyền dịch, duy trì vận mạch. Sau đó chuyển bệnh nhân T.V.B. đến Bệnh viện HNĐK Nghệ An để tiếp tục cấp cứu.

Tại đây, các bác sĩ tiếp tục cho bệnh nhân thở máy qua nội khí quản, duy trì vận mạch Adrenalin. Đồng thời thăm khám, thực hiện các cận lâm sàng cần thiết, hội chẩn các chuyên khoa, bệnh nhân được chẩn đoán: Ngộ độc Tetrodotoxin sau ăn ốc bùn bóng.

Bệnh nhân được điều trị tích cực, thở máy, bài niệu tích cực, kiểm soát huyết động. Sau 3 ngày điều trị, tình trạng bệnh nhân cải thiện, đã được rút ống nội khí quản, ý thức tỉnh táo.

Theo TS.BS. Nguyễn Đức Phúc – Trưởng khoa Hồi sức tích cực – Bệnh viện HNĐK Nghệ An, một số loài hải sản như cá nóc, bạch tuộc vòng xanh, sao biển, một số loài cua, sa giông, một số loài ốc biển… có độc tố thần kinh Tetrodotoxin có thể gây độc và dẫn tới tử vong cho con người. 

Độc tố Tetrodotoxin có độc tính rất mạnh bền vững với nhiệt, các biện pháp chế biến hiện nay không đảm bảo loại trừ hết nguy cơ gây ngộ độc. Ở người, liều gây chết người của Tetrodotoxin là khoảng 1 đến 2 mg và liều tối thiểu cần thiết để gây ra các triệu chứng được ước tính là 0,2 mg.

Với liều độc rất thấp có thể gây rối loạn cảm giác như tê môi, lưỡi, tay, chân, liệt các cơ vận động, cơ hô hấp, giãn đồng tử, nôn, đau bụng, tiêu chảy, có thể gây rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp khiến bệnh nhân nhanh chóng rơi vào tình trạng suy hô hấp, thiếu oxy não, tổn thương thần kinh và có thể tử vong nhanh chóng nếu không được cấp cứu kịp thời. 

Trên thực tế đã có những trường hợp bệnh nhân tử vong trên đường vận chuyển cấp cứu do ở trên tàu thuyền, ngoài đảo, xa cơ sở y tế...

Sau 3 ngày điều trị tích cực, bệnh nhân T.V.B. đã tỉnh táo, rút ống nội khí quản

Ngộ độc Tetrodotoxin có thể khởi phát nhanh (10-45 phút) hoặc khởi phát chậm (thường trong vòng 3-6 giờ nhưng hiếm khi lâu hơn). Tử vong có thể xảy ra sớm nhất là 20 phút, hoặc muộn nhất là 24 giờ, sau khi bị nhiễm độc; thường xảy ra trong vòng 4-8 giờ đầu tiên.

Bệnh nhân sống qua cơn nhiễm độc cấp tính trong 24 giờ đầu thường hồi phục mà không bị di chứng nếu được cấp cứu kịp thời. Các triệu chứng có thể kéo dài trong vài ngày và quá trình hồi phục mất nhiều ngày.

Hiện nay, chưa có thuốc giải độc đặc hiệu nên khi phát hiện người bị ngộ độc Tetrodotoxin với các triệu chứng nôn mửa, tê môi, miệng, chân, tay, lơ mơ, trạng thái thần kinh li bì, toàn thân biểu hiện mệt mỏi… cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để sơ cứu, cấp cứu kịp thời để tránh những hậu quả đáng tiếc, TS.BS. Nguyễn Đức Phúc cho biết thêm.