Lý do giá dầu diesel lần đầu đắt hơn xăng

Từ 15h ngày 5/9, giá dầu hỏa và dầu diesel tiếp tục có mức tăng mạnh đưa mặt hàng này lần đầu tiên trong lịch sử vượt giá xăng trong nước. Cụ thể, dầu diesel tăng 1.430 đồng/lít lên 25.180 đồng/lít; dầu hỏa tăng thêm 1.390 đồng lên 25.440 đồng/lít...

Đây là lần đầu tiên, giá dầu diesel tăng cao hơn giá xăng. Hiện giá bán lẻ tối đa với xăng E5 RON 92 là 23.350 đồng/lít và xăng RON 95 là 24.230 đồng/lít.

Tính từ đầu năm đến nay, giá mặt hàng dầu đã trải qua 23 lần điều chỉnh, trong đó có 15 lần tăng, 8 lần giảm. Hiện, giá dầu diesel đã tăng gần 7.000 đồng/lít so với đầu năm, tức tăng 38,12%; trong khi xăng RON 95 và E5 RON 92 đã giảm về mức tương đương đầu tháng 1.

Lý giải về nguyên nhâng tăng giá dầu diesel, Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cho biết giá dầu diesel trên thế giới trong 2 tuần gần đây tăng mạnh trở lại với mức tăng 10-16% so với giá bình quân kỳ điều hành ngày 22/8.

Việc tăng giá trở lại xuất phát từ một số nguyên nhân như nhu cầu tăng cao khi các nước châu Âu chuyển sang sử dụng các nhiên liệu thay thế cho khí đốt của Nga, vốn đang rất đắt đỏ.

Ngoài ra, việc nhiều nước tăng cường dự trữ dầu diesel để chuẩn bị cho mùa đông do lo ngại thiếu hụt mặt hàng này. Một phần nguyên nhân cũng từ lượng xuất khẩu dầu diesel từ Nga và Trung Quốc giảm mạnh.

Trao đổi với PV, lãnh đạo một doanh nghiệp đầu mối xăng dầu tại TP.HCM cho biết giá dầu thế giới luôn cao hơn giá xăng, tuy nhiên ở Việt Nam do chính sách miễn, giảm các loại thuế, phí như thuế nhập khẩu, tiêu thụ đặc biệt... nhằm hỗ trợ lĩnh vực hoạt động tiêu dùng, sản xuất, công nghiệp nên giá dầu thấp hơn giá xăng.

"Tuy nhiên, thời gian gần đây, do nhu cầu dầu tăng vọt trên thế giới khiến giá thành phẩm dầu diesel và dầu hỏa tại Singapore tăng cao nên giá bán lẻ cũng tăng tương ứng", vị này cho biết.

Tương tự, lãnh đạo một doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu lý giải giá dầu tăng cao ở 2 kỳ điều hành qua do giá thành phẩm mặt hàng dầu tại Singapore liên tục tăng, thời điểm ngày 25/8 lên mức 152 USD/thùng và hiện giảm dần về ngưỡng 140 USD/thùng.

Một nguyên nhân nữa đến từ việc trích quỹ bình ổn. Lần này, cơ quan điều hành chi quỹ bình ổn giá đối với dầu diesel ở mức 300 đồng/lít và dầu hỏa 100 đồng/lít. Trong khi đó, ở kỳ trước, mặc dù giá dầu diesel tăng 850 đồng/lít nhưng liên Bộ vẫn trích vào quỹ 250 đồng/lít.

Theo lý giải của liên Bộ Công Thương - Tài chính, giá xăng dầu trong kỳ vừa qua diễn biến có tăng, có giảm nhưng xu hướng chung là tăng cao đối với dầu diesel, dầu hỏa và giảm nhẹ đối với xăng, dầu mazut.

Cụ thể, bình quân giá thành phẩm xăng dầu thế giới giữa 2 kỳ điều hành giá ngày 22/8 và ngày 5/9 là 143,02 USD/thùng dầu diesel (tăng 12,2 USD/thùng, tương đương tăng 9,3% so với kỳ trước); 140,78 USD/thùng dầu hỏa (tăng 11,8 USD/thùng, tương đương tăng 9,1% so với kỳ trước).

Thực tế, dầu là mặt hàng liên quan trực tiếp đến lĩnh vực hoạt động sản xuất, ngành vận tải, sản xuất công nghiệp và các ngành công nghiệp phụ trợ. Trong đó, dầu diesel là nhiên liệu chính cho các loại xe chở hàng nặng như tàu hỏa, ôtô khách, xe tải và phương tiện cần hỗ trợ như tàu đánh cá, máy móc xây dựng.

Khi mặt hàng dầu vẫn neo mức cao so với đầu năm khiến ngư dân ra khơi và nông dân các địa phương đang vào mùa thu hoạch lúa hè thu gặp nhiều khó khăn.

Trước nỗi lo đứt gãy nguồn cung, nhiều doanh nghiệp đã đề nghị cơ quan điều hành điều chỉnh giá linh hoạt, theo đúng chu kỳ, kể cả vào ngày thứ bảy, chủ nhật và nghỉ lễ, Tết... để giá xăng dầu trong nước không lệch pha quá lớn với thế giới.