Cựu Tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev qua đời ở tuổi 91

"Ông Mikhail Sergeevich Gorbachev đã qua đời vào tối nay (30/8) sau khi mắc bệnh nặng trong thời gian dài", bệnh viện nơi nhà lãnh đạo Liên Xô điều trị cho hay. Cựu Tổng thống Gorbachev đã bước sang tuổi 91 vào tháng 3/2022.  

Cựu Tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev. Ảnh: AP

Hồi đầu mùa hè, đã có những suy đoán về tình hình sức khỏe của nhà lãnh đạo Liên Xô bắt đầu xấu đi, song các đại diện của Quỹ Gorbachev đã bác bỏ việc này. Cũng có thông tin rằng vào tháng 10/2021, ông Gorbachev được cách ly trong bệnh viện do đại dịch Covid-19 lây lan.

Quãng thời gian lãnh đạo của ông Gorbachev được đánh dấu bởi một số sự kiện có ý nghĩa quan trọng nhất về mặt địa chính trị gồm: sự kết thúc của Chiến tranh Lạnh, Liên Xô rút khỏi Afghanistan và sự tan rã của Liên Xô.

Ông Gorbachev sinh ngày 2/3/1931 trong một gia đình nông dân. Năm 1955, ông tốt nghiệp Khoa Luật của Đại học Moscow. Sau khi tốt nghiệp, ông được bổ nhiệm vào Văn phòng Công tố viên khu vực Stavropol ở phía Nam nước Nga và gần như ngay lập tức chuyển sang hoạt động chính trị trong Đoàn Thanh niên Cộng sản Lenin toàn Liên Xô (gọi tắt là Komsomol).

Ông Gorbachev bắt đầu các công việc của đảng vào năm 1962. Từ 1970 - 1978 ông là Bí thư thứ nhất Ủy ban khu vực Stavropol của Đảng Cộng sản Liên Xô. Ông từng là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương từ 1971 - 1991 và từ 1980 - 1991, ông là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương.

Tháng 3/1985, ông Gorbachev được bầu làm Tổng bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô.

Trong nhiệm kỳ của mình, ông Gorbachev đã đưa ra sáng kiến lớn nhằm cải cách hệ thống xã hội Liên Xô gọi là "perestroika". Mục tiêu chính của "perestroika" là cải cách toàn diện hệ thống xã hội chủ nghĩa. Nhà lãnh đạo Gorbachev cũng là người có vai trò quan trọng trong việc hạ nhiệt căng thẳng với phương Tây trong giai đoạn cuối của Chiến tranh Lạnh. Năm 1990, ông được trao giải Nobel hòa bình vì vai trò hàng đầu trong tiến trình hòa bình quốc tế.

Năm 1991, ông Gorbachev cố gắng thúc đẩy một dự thảo Hiệp ước Liên minh mới cùng lãnh đạo của 10 nước cộng hòa thuộc Liên Xô. Tuy nhiên, vào ngày trước khi hiệp ước được ký kết ở Moscow, 19/8/1991, các thành viên trong nội các của ông Gorbachev, trong đó có Bộ trưởng Quốc phòng đã tìm cách nắm quyền và thành lập Ủy ban Nhà nước về Tình trạng Khẩn cấp.

Họ yêu cầu Tổng thống Gorbachev, người đang có kỳ nghỉ ở Crimea, ban hành tình trạng khẩn cấp và tạm chuyển giao quyền lực cho Phó Tổng thống Gennady Yanaev. Sau khi nỗ lực đảo chính trên thất bại ngày 21/8/1991, ông Gorbachev quay lại nắm quyền nhưng vị thế của ông đã suy yếu đáng kể.

Ngày 24/8/1991, ông Gorbachev thông báo từ chức Tổng Bí thư của đảng.

Lịch sử của Liên Xô chính thức kết thúc vào ngày 25/12/1991, sau khi thỏa thuận Belovezhskaya về việc giải thể Liên Xô được ký kết bởi các nhà lãnh đạo Nga, Ukraine và Belarus. Ông Mikhail Gorbachev sau đó đã thông báo từ chức Tổng thống Liên Xô./.