• Tweet

Nằm tọa lạc ở phía Tây dòng Sông Hiếu, thị xã Thái Hoà, với chức năng nghiên cứu và lai tạo các giống cây trồng, trung tâm nghiên cứu cây ăn quả và cây công nghiệp đang ngày càng khẳng định được chỗ đứng và niềm tin trong lòng nông dân trên vùng đất Phủ Qùy nói riêng và nông dân các tỉnh Bắc Trung Bộ nói chung. Cùng với các bộ môn như: Nghiên cứu Giống cây ăn quả và cây công nghiệp; bộ môn Bảo vệ thực vật; bộ môn Kỹ thuật Canh tác - Phân tích. Những năm qua, trung tâm đã gặt hái được nhiều kết quả quan trọng trong nghiên cứu khoa học công nghệ với nhiều đề tài cấp Bộ và đề tài cơ sở như: Nghiên cứu giải pháp khoa học nhằm phục hồi đất thoái hoá tại các vùng trồng cây  ăn quả, cây công nghiệp trên một số  loại đất ở Bắc Trung Bộ; Nghiên cứu biện pháp kỹ thuật thích hợp cho cây trồng xen đối với các vườn cao su kiến thiết cơ bản tại các vùng đồi núi Phủ Qùy; Thu thập và lưu giữ tập đoàn Quỹ gen cây ăn quả; Nghiên cứu chọn tạo bộ giống cao su thích hợp cho các vùng sinh thái"...

Đến nay vườn tập đoàn quỹ gen cây ăn quả và cây công nghiệp tại Trung tâm đang lưu giữ  9 loài với tổng số 259 mẫu giống. Hầu hết các mẫu giống đạt tỷ lệ ghép sống cao. Đây là những bộ giống quý, phục vụ tốt cho công tác lại tạo và tuyển chọn giống thích hợp cho vùng sinh thái Phủ Qùy và một số tỉnh lân cận. Tạo tiền đề để trung tâm xác định được một số giống triển vọng như: Quýt PQ1, cao su LH82/122, dứa Cayen... hiện đã chuyển giao cho bà con nông dân và các Công ty, Nông trường ở vùng Phủ Quỳ áp dụng đưa vào sản xuất.

Giống quýt PQ1 có khả năng kháng bệnh và cho năng suất, chất lượng ca

Giống quýt PQ1 được TT Nghiên cứu Cây ăn quả và cây công nghiệp Phủ đưa vào vườn khảo nghiệm từ tháng 8/2001, trên cơ sở thu thập từ huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang. Đây là giống có múi được ra đời ở vùng đất Phủ Qùy với nhiều ưu điểm nổi trội về khả năng kháng bệnh và thực nghị với điều kiện canh tác. Chính đó là yếu tố để mở ra sự lựa chọn mang lại hiệu quả kinh tế cho bà con nông dân trước bối cảnh suy thoái của nhiều giống cam trên đất Phủ Qùy.

Phủ Qùy được biết đến là thủ phủ của đất đỏ bazan màu mỡ, thích hợp để trồng các loại cây ăn quả và cây công nghiệp dài ngày. Xác định được điều này, trung tâm nghiên cứu cây ăn quản và cây công nghiệp Phủ Qùy đã phối hợp với Viện Nghiên cứu cao su triển khai nghiên cứu khảo nghiệm hơn 70 mẫu giống. Trong đó, đã khẳng định được 2 mẫu giống cao su RRIM 712 và LH82/122. Với các ưu thế vượt trội như: sinh trưởng khoẻ, chịu rét tốt, ít bị đổ gãy khi gió bão. Đây là giống cây có năng suất chất lượng cao hơn hẳn so với các giống cây cao su truyền thống. Đặc biệt là cho thu hoạch sớm hơn các loại cao su khác từ 1đến 2 năm.

Giống cao su LH 82-122 là giống cây thực sinh, phù hợp với chất đất và vùng tiểu khí hậu Phủ Quỳ. Do đó, nó không chỉ được bà con trên địa bàn TX Thái Hoà tin tưởng lựa chọn mà nó còn được các hộ trồng cao su từ nơi khác tìm mua. Năm 1989, gia đình ông Lê Đình Khánh ở xã Nghĩa Xuân, huyện Quỳ Hợp quyết định chuyển đổi 4ha đất từ trồng mía hiệu quả thấp sang trồng cao su. Sau khi tìm hiểu, ông đã xuống trung tâm mua giống cao su LH82-122 về trồng. Mặc dù mới hơn 4 năm nhưng 4ha cao su của ông sinh trưởng tốt, có khả năng chịu hạn, chịu rét. Ông Nguyễn Hữu Phượng - phụ trách khoa học trung tâm nghiên cứu cây ăn quản và cây công nghiệp Phủ Quỳ cho biết: theo như đánh giá, nhận định của bà con khi đã mua và trồng giống cao su của trung tâm thì mang lại hiệu quả kinh tế cao. Hiện trung tâm đã đang ươm giống số lượng lớn để đáp ứng nhu cầu của bà con, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế cho nông dân.

Giống đậu lông có tác dụng trả lại dinh dưỡng cho đất, làm giảm nhiệt độ và giúp cây trồng khác phát triển và sinh trưởng tốt

Với việc tiến hành nghiên cứu và đưa vào sản xuất thành công các giống cây ăn quả, cây công nghiệp cho năng suất, hiệu quả kinh tế cao, sức chống chịu thời tiết tốt, Trung tâm đã đưa vào khảo nghiệm thành công một số giống cây có tính năng cải tạo đất. Giống đậu lông có tên khoa học là Kudzu, và giống lạc trời, được trung tâm đưa vào khảo nghiệm trồng thử trên một số lô cao su và vườn quýt QPI từ năm 2009. Đây là giống cây được trồng thí điểm đầu tiên tại khu vực miền trung được các sở ban ngành các tỉnh đánh giá cao. Tuy không trực tiếp mang lại hiệu quả về mặt kinh tế cho người trồng, nhưng giống đậu lông và lạc trời này nó đã gián tiếp mang lại rất nhiều lợi ích: Trả lại dinh dưỡng cho đất, làm giảm nhiệt độ và giúp cây trồng khác phát triển và sinh trưởng tốt. Chị Bạch Thị Thuỷ, một hộ trồng thí  nghiệm ở phường Quang Tiến cho biết: Trước đây, khi chưa trồng các giống cây này, gia đình chị phải làm cỏ  4 lần/ năm, phải tưới nước thường xuyên cho cây được giữ ẩm. Nhưng khi trồng giống đậu lông thì không phảt làm cỏ nữa mà cây phát triển rất tốt, chống được xói mòn cho đất.

Từ việc nghiên cứu các đề tài khoa học nông nghiệp trong nước và hợp tác quốc tế, xây dựng các mô hình, hàng năm, Trung tâm đã cung cấp cho nông dân ở khu vực Bắc Trung bộ được số lượng lớn cây giống có năng suất chất lượng cao và kịp thời chuyển giao tiến bộ khoa học và mở các lớp tập huấn kỹ thuật cho hàng vạn nông dân.

Với phương châm đồng hành cùng với sự đi lên của bà con nông dân. Những năm qua, cán bộ công nhân viên, ký thuật viên của trung tâm luôn miệt mài với công việc nghiên cứu. Nhiều đề tài cấp Bộ, cấp cơ sở được thực hiện với ý thức trách nhiệm cao nhất. Tất cả không ngoài mục đích góp phần nâng cao đời sống cho người nông dân. Đó cũng là lý do giải thích vì sao TT nghiên cứu cây ăn quả và cây công nghiệp Phủ Qùy tạo được chỗ đứng của mình như ngày hôm nay.

Bên cạnh công tác nghiên cứu, công tác nâng cao năng lực và trình độ cho cán bộ, viên chức cũng được chú trọng. So với những năm đầu thành lập, cơ sở vật chất, con người đều thiếu thốn. Đến nay, sau 50 năm hoạt động với tổng số 45 con người tại trung tâm, tất cả đã được sắp xếp các vị trí phù hợp với năng lực, trình độ chuyên môn. Tất cả không ngoài mục đích ngày càng phục vụ tốt hơn cho bà con nông dân. Do đó, niềm tin, động lực cho mỗi cán bộ công nhân viên tại trung tâm ngày càng được củng cố. Những nghiên cứu về giống, kỹ thuật trồng cây ăn quả, cây công nghiệp đã góp phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế xã hội vùng đất Phủ Qùy nói riêng và các tỉnh Bắc Trung Bộ nói chung. Ghi nhận những thành tích đạt được trong 50 năm xây dựng và phát triển, Trung tâm nghiên cứu cây ăn quản và cây công nghiệp Phủ Qùy đã được tặng thưởng nhiều Huân, Huy chương, Bằng khen quan trọng.

Vùng đất đỏ bazan Phủ Qùy hôm nay được phủ kín bằng những màu xanh của những lô cao su, cam, dứa... Đời sống của bà con nông dân cũng từng bước được đổi khác. Những thành quả này có sự góp phần không nhỏ của những cán bộ, kỹ thuật viên đang ngày ngày miệt mài tại TT nghiên cứu này. Những thành quả hôm nay sẽ là tiền đề TT nghiên cứu cây ăn quả và cây công nghiệp Phủ Qùy cho ra đời những giống cây trồng với những ưu thế vượt trội mới trong ngày mai.

(Hải Yến - Cẩm Dung)