Giá sách giáo khoa lớp 1 mới cao; bộ Cánh Diều nhiều thiếu sót

Báo cáo giám sát được đưa ra vào thời điểm Quốc hội tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn trong 2,5 ngày.

Nhiều từ ngữ địa phương, không phù hợp

Báo cáo của Chính phủ cho thấy, việc thẩm định và phê duyệt SGK được thực hiện theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, bảo đảm quy định của pháp luật. Kết quả đã có 46 SGK thuộc 5 bộ lớp 1 được Bộ trưởng Bộ GD&ĐT phê duyệt và đưa vào sử dụng.

Qua giám sát, Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng nhận thấy, quy định của Bộ GD&ĐT chưa cụ thể trong yêu cầu về chất lượng và quy trình hoàn chỉnh bản mẫu SGK trước khi nhà xuất bản trình hội đồng quốc gia thẩm định. Quy định về tổ chức thực nghiệm SGK cũng chưa rõ thời lượng và quy mô thực nghiệm, chưa được lấy ý kiến phản hồi rộng rãi.

SGK lớp 1 (năm học 2020-2021) có những nội dung chưa phù hợp, gây khó khăn cho giáo viên, học sinh trong quá trình thực hiện, gây băn khoăn, phản ứng trong dư luận xã hội.

(Ảnh minh họa)

Thực tế, sau 2 tháng triển khai chương trình, đã có nhiều ý kiến của phụ huynh, cử tri về SGK Tiếng Việt lớp 1, tập trung vào sách Tiếng Việt thuộc bộ Cánh Diều. Sách được đánh giá còn nhiều thiếu sót, chưa chuẩn; một số bài có nội dung, hình ảnh sử dụng truyện ngụ ngôn phỏng dịch từ nước ngoài không phù hợp với tâm lý lứa tuổi và thiếu tính định hướng giáo dục.

Sách còn có nhiều từ ngữ mang tính địa phương, một số thuật ngữ còn trừu tượng, một số tình huống còn gượng ép…

Do vậy, Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo Hội đồng thẩm định rà soát, tiếp thu, kịp thời điều chỉnh những nội dung không phù hợp, bảo đảm chất lượng SGK, không ảnh hưởng tới hoạt động dạy học.

Giá SGK lớp 1 mới cao hơn 2-3 lần

Theo cơ quan thẩm tra, việc phát hành sách giáo khoa lớp 1 theo phương thức xã hội hóa cho thấy thành công bước đầu trong biên soạn sách giáo khoa. Các nhà xuất bản có SGK được phê duyệt đã thực hiện nghiêm túc việc kê khai giá. Tuy nhiên, giá sách giáo khoa lớp 1 mới cao hơn sách giáo khoa lớp 1 hiện hành khoảng 2-3 lần. Khảo sát cho thấy, tuy đơn giá tính trên mỗi trang in biến động không nhiều, nhưng giá của cả bộ SGK mới cao hơn giá của cả bộ SGK lớp 1 hiện hành từ 3,3-3,7 lần.

Cụ thể, SGK mới có giá từ 179.000-199.000 đồng/bộ, bao gồm cả SGK điện tử, trung bình 19.000 đồng/cuốn. Trong khi đó, SGK hiện hành có giá là 54.000 đồng/bộ, trung bình 9.000 đồng/cuốn.

Nguyên nhân chênh lệch giá được lý giải rằng, bộ sách giáo khoa lớp 1 mới có số lượng quyển nhiều hơn từ 1,5-1,7 lần; mỗi cuốn có số trang nhiều hơn, khổ sách rộng hơn; được in 4 màu nên giấy in SGK phải tốt hơn; được thực hiện theo phương thức xã hội hóa, không được trợ cấp một phần chi phí như sách giáo khoa lớp 1 cũ. Bộ Tài chính đã thẩm định giá, nhưng các cấu thành giá SGK (nguyên vật liệu, nhân công) vẫn phải bảo đảm đủ các chi phí.

Cùng với đó, một số cơ sở giáo dục còn chưa thực hiện nghiêm quy định về quản lý, sử dụng sách tham khảo, tạo dư luận không tốt, ảnh hưởng trực tiếp tới kinh tế của một bộ phận dân cư trong khi Nhà nước vẫn chưa có chính sách hỗ trợ về SGK cho các nhóm đối tượng khó khăn.

Ngoài ra, năm học 2020-2021, việc cung ứng sách giáo khoa cho đa số cơ sở giáo dục chậm, gây khó khăn trong việc triển khai các khâu lựa chọn sách giáo khoa, tập huấn giáo viên, trao đổi chuyên môn giữa các giáo viên, giữa các đơn vị trường, cụm trường.

Bên cạnh việc tiếp tục chỉ đạo triển khai biên soạn, thẩm định, phê duyệt SGK từ lớp 2 đến lớp 12, đoàn giám sát đề nghị Bộ GD&ĐT phối hợp Bộ Nội vụ rà soát, bố trí, sắp xếp đội ngũ giáo viên phù hợp đặc thù của ngành giáo dục; có hướng dẫn cụ thể việc thực hiện chương trình học 2 buổi/ngày đối với cấp tiểu học, bảo đảm mục tiêu đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông, đồng thời phù hợp điều kiện thực tế của từng vùng, miền và nhu cầu, quyền học tập của học sinh. Đối với Bộ Tài chính, Bộ KH&ĐT, cần bố trí đúng, đủ ngân sách nhà nước cho giáo dục-đào tạo; ban hành cơ chế tài chính bảo đảm công bằng trong việc biên soạn và sử dụng SGK theo quy định của Nghị quyết 88.