Phân 6 vùng kinh tế - xã hội: Đề xuất tách thành các tiểu vùng

Ngày 14-9, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) tổ chức hội nghị thẩm định Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị.

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ công tác quy hoạch có ý nghĩa rất quan trọng với sự phát triển. Theo Thủ tướng, đây là lần đầu tiên triển khai xây dựng Quy hoạch tổng thể quốc gia theo Luật Quy hoạch, trên cơ sở bám sát để cụ thể hóa đường lối Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết của Trung ương, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm, hướng tới các mục tiêu phát triển đất nước tới năm 2025, 2030 và 2045.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị.

Thủ tướng nhấn mạnh quan điểm "nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ đổi mới và sức mạnh bắt nguồn từ lòng dân". Lãnh đạo Chính phủ cho rằng với tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược, quy hoạch phải chỉ ra được tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh, từ đó có giải pháp phù hợp để phát huy tối đa các nguồn lực. Trong đó nội lực (gồm con người, thiên nhiên, truyền thống văn hóa, lịch sử) là cơ bản, chiến lược, quyết định, lâu dài, ngoại lực (gồm vốn, công nghệ, quản lý, đào tạo nhân lực…) là quan trọng và đột phá.

Tại hội nghị, nhiều chuyên gia đã đóng góp ý kiến về Quy hoạch tổng thể quốc gia với những quan điểm rất cụ thể, chi tiết, trong đó có nội dung về phân vùng kinh tế - xã hội.

Hiện nước ta đang phân chia thành 6 vùng kinh tế - xã hội, gồm: Vùng trung du và miền núi phía Bắc, Vùng Đồng bằng sông Hồng, Vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung, Vùng Tây Nguyên, Vùng Đông Nam Bộ và Vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Quá trình xây dựng Quy hoạch tổng thể quốc gia, đã có nhiều phương án được đưa ra về phân vùng, trong đó đề xuất chia cả nước thành 7 vùng, thay vì 6 vùng như hiện nay. Tuy nhiên, sau nhiều lần thảo luận, xem xét, Chính phủ đã chỉ đạo sử dụng phương án phân thành 6 vùng kinh tế - xã hội như hiện hành để thực hiện Luật Quy hoạch.

Toàn cảnh hội nghị thẩm định Quy hoạch tổng thể quốc gia.

Theo TS Cao Viết Sinh, nguyên Thứ trưởng Bộ KH-ĐT, hiện nay chúng ta cơ bản thống nhất phương án giữ nguyên 6 vùng, vừa qua Bộ Chính trị cũng đã thông qua các Nghị quyết phát triển vùng trong 6 vùng này.

Tuy nhiên, TS Cao Viết Sinh kiến nghị xem xét tách các vùng lớn ra thành các tiểu vùng, như Vùng Trung du và miền núi phía Bắc có thể tách làm 2 tiểu vùng là Đông Bắc và Tây Bắc. Bên cạnh đó, Vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung với đặc thù về địa lý kéo dài, cũng có thể tách ra thành các tiểu vùng gồm Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung.

Cũng nêu quan điểm về vấn đề phân vùng, PGS-TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, cho rằng đây là dịp quan trọng để đánh giá lại việc phân 6 vùng như hiện nay đã hợp lý hay chưa. "Mỗi vùng có chức năng, vai trò phát triển khác nhau, chúng ta phải làm thế nào để cộng hưởng sức mạnh đó thành sức mạnh của quốc gia"- ông Thiên nhấn mạnh.

Vị chuyên gia cũng đồng tình với đề xuất của TS Cao Viết Sinh về việc xem xét tách các vùng lớn ra thành các tiểu vùng, trong đó có Vùng Trung du và miền núi phía Bắc, Vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung.

Phân tích cụ thể đối với Vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung, PGS-TS Trần Đình Thiên nhấn mạnh vùng này hiện có nhiều địa phương, như một đoàn tàu kéo dài. Trong khi đó, đầu tàu thì không khoẻ, các toa tàu lại yếu dẫn đến cả đoàn tàu khó vận hành.

"Trước đây chúng ta quan niệm rằng các địa phương phải có nét tương đồng về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội thì mới liên kết thành một vùng, nhưng quan niệm đó bây giờ không còn phù hợp. Sự khác biệt cũng là một lý do để liên kết, các địa phương có sự khác nhau khi liên kết sẽ tốt hơn"- ông Trần Đình Thiên nhấn mạnh.

Theo Bộ KH-ĐT, Quy hoạch tổng thể quốc gia tập trung vào phân bố và tổ chức không gian các hoạt động kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường có tầm quan trọng cấp quốc gia, quốc tế và có tính liên vùng trên phạm vi cả nước.

Quy hoạch tập trung thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm gồm: Xác định các quan điểm lớn về phát triển quốc gia; xác định và định hướng phát triển cho các vùng động lực, cực tăng trưởng; hình thành các trục và hành lang kinh tế; hoàn thiện mạng lưới kết cấu hạ tầng.