• Tweet

Lươn đồng là món đặc sản nổi tiếng trong Nam ngoài Bắc của xứ Nghệ. Những năm gần đây, lươn đồng được tiêu thụ nhiều, thương lái không chỉ tìm mua lươn để nhập cho các nhà hàng trong tỉnh, mà còn xuất ra Hà Nội, Hải Phòng, vào tận Đà Nẵng, TP.Hồ Chí Minh.

Theo thời gian, do nhu cầu khá lớn và khai thác quá nhiều, mọi con mương, vũng nước đều bị lùng sục, nên lươn ít dần và ngày càng trở nên khan hiếm hơn. Nắm bắt được điều đó nên một số hộ dân tại Nghệ An đã nuôi lươn tại nhà cung cấp cho địa bàn toàn tỉnh và cũng được khách hàng ưa chuộng. Tuy nhiên, đến cuối năm 2015, có thông tin lươn nuôi tại Nghệ An được vỗ béo bằng thuốc tránh thai và kháng sinh gây xôn xao dư luận. Người tiêu dùng hoang mang, tránh xa lươn nuôi, đổ xô tìm lươn đồng. Giá lươn đồng vì thế cũng tăng cao đưa lại thu nhập gấp bội cho người bắt.

Theo chân anh Nguyễn Trung Hậu, xóm 2, xã Hưng Trung, huyện Hưng Nguyên, phóng viên có dịp mục sở thị công đoạn đặt trúm bắt lươn. Anh Hậu cho biết, lươn là loài ăn tạp, thức ăn chính của chúng là các loại có mùi tanh như tôm, cua, ốc, giun, trùn... Ban ngày, chúng sống ẩn dưới bùn hay trong hang, ban đêm mới chịu ngoi đầu ra để kiếm ăn. Vậy nên đến khoảng 3h chiều, anh lại lặn lội ra đồng đặt trúm.

Trúm là cái bẫy dụ lươn háo ăn tự chui vào để tìm mồi nhưng không cách nào ra được. Chiếc xe máy chở đầy trúm lươn là hành trang không thể thiếu của anh.

Trúm lươn thường làm bằng tre hoặc ống nhựa đen, dài khoảng 1 m. Một đầu có hom đan rất khéo, đầu còn lại bịt kín. Người bắt sẽ cho mồi vào để dụ lươn.

Người ta thường chọn những nơi có nhiều mương rãnh, ruộng ở đồng xa xôi, hẻo lánh để đặt. Trúm lươn đặt quanh năm, nhưng thuận lợi nhất là mùa mưa. Địa bàn quen thuộc của anh Hậu là những đồng ruộng ở xã Hưng Lộc, Vinh.

Những năm trước, người làm nghề có thể đi đặt trúm cả ban đêm lẫn ngày với hơn chục kí lươn. Để không bị thất lạc ống trúm, thợ đánh bắt lươn đêm phải có trí nhớ cũng như cách bố trí chỗ đặt hợp lý.

Nhưng hiện nay, phần lớn ao tù đã được khai phá làm ruộng, trồng cây, lươn mất đất sống. Mặt khác, nhu cầu tiêu thụ lươn của tỉnh khá lớn nên nguồn lươn cũng cạn kiệt dần. Hiện tại, mỗi ngày anh Hậu chỉ đặt được khoảng 3 kg.

Nói chung nếu quen đặt trúm rồi thì sẽ bắt được lượng lươn ổn định. Nghề này thì phải dậy sớm, lội xuống ruộng đồng đặt trúm. Cực nhất là những hôm rét mướt, trời tối om, cầm đèn pin dội xuống mà tôi cảm thấy buốt hết cả chân tay. Nhưng ít ra nó cũng đỡ vất vả hơn nghề xây, nghề hồ, mà đem lại thu nhập cũng cao so với nông thôn - Anh Hậu cho biết.

Sau khi chọn được địa điểm, người ta phải dọn cỏ sạch mới đặt trúm dụ lươn. Một đầu trúm sẽ được cắm xuống đất, đầu còn lại nghiêng khoảng 40  độ, để khi lươn chui vào miệng trúm vẫn đảm bảo không khí để sống.

Đặt trúm từ chiều hôm trước, tờ mờ sáng hôm sau, anh quay lại lấy trúm lên. Lươn đồng thường nhỏ hơn lươn nuôi, nhưng thịt thơm ngon hơn. Các nhà hàng, quán ăn lớn là nơi tranh mua loại lươn trong tự nhiên bắt bằng trúm này.

Nếu gặp điểm nhiều lươn, mỗi trúm có thể thu được vài con như thế này.

Lươn của anh khi đưa về sẽ được người quen ở chợ thu mua. Mỗi kí lươn đồng có giá 150.000 đồng.

Nghề trúm lươn cũng đưa lại thu nhập khá cho gia đình, mỗi tháng, anh Hậu kiếm được hơn chục triệu từ nguồn tài nguyên trời cho này. Công việc này cũng giúp anh nuôi sống cả gia đình.

(Minh Quý)