• Tweet

Hàng loạt dự án điện chậm trễ

Đại biểu Nguyễn Huy Thái (Bạc Liêu) tỏ ra sốt ruột với dự án Nhà máy điện khí LNG Bạc Liêu được Thủ tướng đồng ý về nguyên tắc từ 18 tháng trước. Đến nay, tròn 12 tháng sau khi nhà đầu tư hoàn thành thủ tục theo yêu cầu của Bộ Công Thương, dự án vẫn chưa triển khai. "Vì sao chậm trễ như vậy và bao giờ dự án này sẽ triển khai được", ông chất vấn.

Trả lời, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói đã hai lần báo cáo Chính phủ về bổ sung dự án vào quy hoạch điện lực. Báo cáo mới đây nhất vừa gửi Chính phủ vào cuối tháng 10.

Cho rằng câu trả lời này "còn chung chung", Chủ tịch Nguyễn Thị Kim Ngân ngắt lời. "Bao giờ giải quyết, hiện rất chậm - tới 18 tháng và các thủ tục đầu tư, ý kiến Chính phủ, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã đủ. Bộ trưởng cho biết từ giờ tới cuối năm có giải quyết được không", bà truy.

Sau đó, ông Tuấn Anh nói cũng mong sớm có quyết định triển khai dự án vì thực tế đang thiếu điện. "Tôi chắc cũng không thể nói được khi nào triển khai vì còn chờ Thủ tướng ý kiến. Hy vọng sẽ vào đầu năm 2020, theo hiểu biết của tôi", ông nói.

Các đại biểu sau đó vẫn tranh luận gay gắt về dự án này và cho rằng chậm do Bộ Công Thương không tích cực.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa cho rằng hoàn toàn đủ điều kiện để sớm bổ sung vào quy hoạch điện 7 ngay trong năm nay chứ không cần kéo dài. "Tôi nghĩ Thủ tướng cũng đang chờ việc này trình lên", ông Nghĩa nói.

Đại biểu Lê Thanh Vân (Uỷ ban Tài chính Ngân sách) thì phản biện ý kiến của Bộ Công Thương, cho rằng dự án chậm vì vướng Luật Quy hoạch. Ông nói, Chủ tịch Quốc hội đã khẳng định dự án này không vướng Luật Quy hoạch. Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Uỷ ban kinh tế là cơ quan chủ trì, thẩm tra Luật cũng nói tương tự.

"Như vậy là mình không tuân thủ cam kết với nhà đầu tư. Đây là dự án kỳ vọng thu hút đầu tư vào đồng bằng sông Cửu Long, nơi được Đảng và Quốc hội rất quan tâm nhưng Bộ Công Thương không không tích cực, thậm chí là cố ý làm trái Luật Quy hoạch. Đề nghị Thủ tướng chỉ đạo triển khai ngay dự án này", ông Vân nói.

Trả lời sau đó, Bộ trưởng Công Thương cho biết sẽ nghiêm túc tiếp thu và sẽ rà soát, kiểm tra lại quá trình thực hiện, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng, sớm triển khai dự án.

Chủ tịch Kim Ngân đề nghị Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng trả lời bổ sung sau phần chất vấn của Bộ trưởng Tuấn Anh.

Sau đó, ông Trần Tuấn Anh tiếp tục bị chất vấn về các dự án điện khác. Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng tranh luận lại, dự án điện Long Phú đã thất bại và khả năng sẽ gia nhập "câu lạc bộ nghìn tỷ" thua lỗ, nhà nước có khả năng mất hàng trăm triệu USD. Do đó, cần tập trung vào dự án điện Cà Ná vì nếu không, không đảm bảo cho đồng bằng sông Cửu Long.

Trả lời đại biểu Nguyễn Ngọc Phương về các dự án năng lượng tái tạo chậm tiến độ, ông Trần Tuấn Anh nói đang chỉ đạo các bộ ngành thẩm định để thực hiện trong năm 2020. Với điện gió, sau tháng 11/2021 sẽ áp dụng theo cơ chế khuyến khích các nhà đầu tư, khắc phục mặt hạn chế. Điện mặt trời cũng sẽ thực hiện tương tự và sẽ tổ chức đầu thấu cho các dự án này.

Bà Vũ Thị Lưu Mai - Uỷ viên Uỷ ban Tài chính ngân sách tranh luận lại. Bà cho rằng Bộ trưởng Công Thương cần cân nhắc tính khả thi khi nói năm 2020 sẽ giải toả hết công suất nhà máy điện mặt trời. Bà Mai dẫn 4 lý do, là thời gian thực hiện còn 1 năm; cơ chế chính sách chưa rõ ràng, chưa kể quy trình đầu tư theo pháp luật đầu tư công mất thời gian; nguồn lực đầu tư chưa rõ ràng và số lượng dự án còn khá lớn.

"Giờ mới giải toả được 30%, nghĩa là còn 70% công suất nữa, mà Bộ trưởng nói hy vọng trong một năm giải toả hết công suất. Tôi nghĩ khi đưa ra một thông điệp cần đảm bảo tính chắc chắn", bà nói.

Về đề xuất cho tư nhân xây đường dây 500 kV, theo bà, việc Bộ Công Thương ủng hộ Tập đoàn Trung Nam đầu tư đường dây 500 kV cần cân nhắc "vì trái pháp luật, Luật Đầu tư, Đấu thầu và Luật Điện lực.

Trả lời bà Mai, ông Tuấn Anh khẳng định "còn điều kiện để vận dụng pháp luật và có thể tách phần đầu tư các công trình truyền tải điện, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư khác đầu tư". Về lâu dài, có thể đề xuất sửa Luật Đầu tư, Luật Điện lực để cho phép đa dạng hoá đầu tư hệ thống truyền tải điện."Đề xuất nhà đầu tư tư nhân làm đường dây 500 kV theo hình thức là hệ thống đường dây phục vụ phương án đấu nối của dự án với hệ thống điện quốc gia, chứ không vượt luật", ông Tuấn Anh khẳng định.

'Thông tư xong hay không là quyết tâm của Bộ trưởng'

Ông Nguyễn Tiến Sinh (Hoà Bình) cho rằng các phần trả lời trước đó của Bộ trưởng Công Thương chưa chỉ ra được lỗ hổng lớn về pháp lý, nhất là thiếu quy định thế nào là hàng "made in Vietnam". Chính sự thiếu minh bạch này khiến doanh nghiệp như Asanzo không biết mình có vi phạm hay không, đẩy người dân, doanh nghiệp vào thế rủi ro.

"Kinh tế Việt Nam là kinh tế mở hay kinh tế hở? Doanh nghiệp Việt Nam chết ngay trên sân nhà là điều đang diễn ra và giải pháp là gì", đại biểu Sinh chất vấn.

Phần trả lời sau đó của ông Trần Tuấn Anh chủ yếu tập trung vào việc Bộ đã xây dựng Thông tư và đang lấy ý kiến... Tuy nhiên, ông Nguyễn Anh Trí - nguyên Viện trưởng Viện Huyết học truyền máu Trung ương nhận xét, phần trả lời mới "mô tả quy trình với khó khăn, phức tạp mà vẫn chưa ra được Thông tư về xuất xứ hàng hoá Việt Nam tiêu thụ tại thị trường nội địa". Ông và cử tri chờ câu trả lời xác thực hơn và bao giờ ban hành được Thông tư này.

"Việc ban hành Thông tư là quyền của Bộ trưởng, xong hay không phụ thuộc vào quyết tâm của Bộ trưởng. Thương chiến Mỹ - Trung đang diễn biến phức tạp, Việt Nam có thể bị ảnh hưởng rât lớn, mong Bộ trưởng đừng thờ ơ", ông chất vấn.

Đáp lại sau đó, ông Tuấn Anh một lần nữa nhắc lại tinh thần quyết liệt chỉ đạo trong chống hàng giả, buôn lậu, hàng giả... của ngành. Về xây dựng Thông tư xuất xứ hàng hoá Việt Nam tiêu thụ tại thị trường nội địa, ông Tuấn Anh cam kết "làm hết trách nhiệm, chứ không phải thiết kiên quyết, thờ ơ". "Cuối năm nay, Bộ sẽ phối hợp cùng Bộ Tư pháp rà soát để đảm bảo văn bản này khi ban hành đi vào cuộc sống được", ông nói.

Cũng chưa hài lòng về phần trả lời về giải pháp chống gian lận thương mại, xuất xứ hàng hoá, nhiều đại biểu tranh luận lại, ông Mai Sĩ Diến - Phó trưởng đoàn tỉnh Thanh Hóa muốn Bộ trưởng Trần Tuấn Anh trả lời đã tới mức rung chuông cảnh báo với người tiêu dùng, doanh nghiệp về tình trạng gian lận hàng hóa chưa. 

Vì sao chưa phát triển được cơ khí chế tạo

Lý do chưa phát triển được cơ khí chế tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa được Đại biểu Hoàng Quang Hàm chất vấn ông Trần Tuấn Anh sáng 7/11. 

Trả lời, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh thừa nhận chưa đạt mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Lý do là ngành công nghiệp và công nghiệp cơ khí có xuất phát điểm quá thấp so với mặt bằng chung các nước. Hơn nữa Việt Nam đang phải đối mặt với việc hội nhập sâu rộng. Trong cuộc cách mạng 4.0, Việt Nam thực tế đi chậm sâu hơn các nước trong khu vực từ 2 đến 3 thế hệ của công nghệ trong công nghiệp hoá.

Hơn nữa, theo ông, Việt Nam chưa xây dựng và thiết lập được một hệ sinh thái khởi nghiệp cho các ngành sản xuất vật chất, trong đó các ngành công nghiệp. Ngay khâu đào tạo nhân lực còn hạn chế, doanh nghiệp chưa có điều kiện tiếp cận được với thị trường thuận lợi.

Ông Trần Tuấn Anh cũng nhận trách nhiệm khi là cơ quan đầu mối quản lý nhà nước trong việc thực hiện chính sách chưa đồng bộ. Bộ sẽ tập trung quyết liệt cho công nghiệp cơ bản và các ngành quan trọng như cơ khí chế tạo, công nghiệp hỗ trợ, đặc biệt là công nghiệp năng lượng, chế tạo máy móc, đóng tàu, ôtô.

Theo chương trình nghị sự, sáng nay (7/11), Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh sẽ có 1,5 giờ để tiếp tục trả lời chất vấn.

Ngoài Bộ trưởng Công Thương, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng sẽ trả lời những chất vấn thuộc trách nhiệm của Chính phủ. Các Bộ trưởng, trưởng ngành liên quan sẽ tham gia giải đáp, làm rõ thêm nội dung chất vấn của đại biểu.