Xử lý rác: Bài toán khó và những hệ lụy khôn lường
Ô nhiễm môi trường từ rác thải sinh hoạt ở Nghệ An, nhất là các vùng nông thôn đang là vấn đề đáng báo động và được nhiều người dân kiến nghị, phản ánh trong thời gian qua. Tuy nhiên đến nay, hầu hết các địa phương vẫn chưa tìm ra giải pháp để giải quyết tình trạng này. Một phần nguyên nhân do sự thiếu ý thức của người dân trong việc bảo vệ môi trường. Mặt khác, việc quy hoạch và xử lý rác thải sinh hoạt đang là vấn đề khó của nhiều địa phương.
Năm 2012, huyện Quỳnh Lưu quy hoạch và đưa vào sử dụng bãi rác thải sinh hoạt tập trung có diện tích khoảng 5ha tại xóm 5, xã Ngọc Sơn. Trung bình mỗi ngày, bãi rác Ngọc Sơn tiếp nhận gần 200 khối rác thải sinh hoạt của 33 xã, thị trấn ở Quỳnh Lưu. Do lượng rác thải quá lớn, bãi rác thải này luôn trong tình trạng quá tải. Hàng nghìn khối rác thải không chôn lấp kịp, nằm lộ thiên gây ô nhiễm môi trường và đời sống của gần 150 hộ dân sống xung quanh.
Hàng nghìn khối rác thải không xử lý kịp tại bãi rác thải tập trung ở xóm 5, xã Ngọc Sơn huyện Quỳnh Lưu đang gây ô nhiễm môi trường. |
Mới đây nhất, vào đêm 25/6, thời tiết nắng nóng kéo dài, bãi rác đã bùng cháy gây ra một lượng lớn khói, bụi bao trùm toàn bộ khu vực xóm 5 và các xã lân cận, khiến hàng chục người dân phải nhập viện trong tình trạng khó thở.
Bãi rác ở xóm 5, xã Ngọc Sơn đột nhiên bốc cháy ngày 25/6 gây ô nhiễm không khí, hàng chục người dân sinh sống gần bãi rác phải nhập viện. |
Chia sẻ của ông Nguyễn Công Châu - Xóm phó xóm 5, xã Ngọc Sơn, huyện Quỳnh Lưu: “Bãi rác bùng cháy, một lượng khói lớn bao trùm cả xóm, len vào từng hộ gia đình, không khí rất ngột ngạt. Người già, người có sức khỏe yếu và trẻ nhỏ là những đối tượng bị ảnh hưởng lớn, nhiều trường hợp bị nôn mửa do hít phải khói".
Điều đáng nói, sau gần 2 tuần xảy ra vụ việc, công tác đánh giá, thẩm định những tác động của vụ cháy đối với môi trường tự nhiên và môi trường sống của các hộ dân xóm 5, xã Ngọc Sơn vẫn chưa được các cơ quan chức năng tiến hành. Trong khi đó, mỗi ngày hàng chục chuyến xe thu gom rác vẫn tiếp tục được đổ tại đây.
Hàng ngày, một khối lượng lớn rác thải vẫn được đổ về bãi. |
Phản ánh của chị Nguyễn Thị Huệ - Người dân xóm 5, xã Ngọc Sơn, huyện Quỳnh Lưu: “Hôm nào thấy khói từ bãi rác, các thành viên trong gia đình phải đi về họ hàng tránh khói. Khói ám vào trong nhà, cộng thêm thời tiết nóng nực rất khó chịu”.
Nói về phương án xử lý rác thải trong thời gian tới, ông Đặng Ngọc Bình - Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳnh Lưu cho biết: “UBND huyện đã tổ chức cuộc họp rút kinh nghiệm, bàn các giải pháp để xử lý triệt để tình trạng ô nhiễm này. Bên cạnh đó, huyện đã chỉ đạo Công ty TNHH Thái Bình Nguyên, Trung tâm y tế huyện xử lý môi trường quanh khu vực chịu ảnh hưởng trực tiếp từ bãi rác”.
Trên địa bàn tỉnh hiện đang còn nhiều bãi rác thải sinh hoạt gây ô nhiễm môi trường, tồn tại từ nhiều năm nay nhưng vẫn chưa được xử lý. Điển hình là bãi rác Đông Vinh, xã Hưng Đông, thành phố Vinh với diện tích 11ha, mặc dù đã ngừng hoạt động từ năm 2011 đến nay, nhưng một lượng rác khổng lồ ước tính hàng nghìn khối vẫn còn tồn tại, chưa được thành phố xử lý. Chiều ngày 2/7 vừa qua, một diện tích lớn của bãi rác Đông Vinh cũng đã bốc cháy trong nhiều ngày, khiến môi trường xung quanh bị ô nhiễm.
Bãi rác Đông Vinh, xã Hưng Đông, thành phố Vinh ngừng thu gom nhiều năm nay nhưng hàng nghìn khối rác vẫn chưa được xử lý. |
Trao đổi với phóng viên, ông Trần Anh Tấn - Chủ tịch UBND xã Hưng Đông, thành phố Vinh cho biết: “Từ nhiêu năm nay, năm nào bãi rác cũng xảy ra tình trạng cháy. Tuy nhiên, năm nay địa phương không dập được lửa, do lượng bao bì nhiều năm trữ lại, khiến cho tình trạng bốc cháy ngày càng khó kiểm soát”.
Tại bãi rác Đông Vinh vào mùa nắng nóng vẫn xảy ra hiện tượng rác thải tự bốc cháy, ảnh hưởng đến môi trường sống. |
Không chỉ bất cập trong việc xử lý rác thải sinh hoạt tập trung, hiện nay, hầu hết ở các vùng nông thôn, điều dễ nhận thấy là tình trạng vứt rác thải sinh hoạt một cách bừa bãi diễn ra rất phổ biến. Chính những hành động thiếu ý thức của người dân không chỉ trực tiếp làm ảnh hưởng đến môi trường mà còn ảnh hưởng đến cuộc sống của thế hệ sau. Bởi nhiều loại rác, nhất là rác nilông nếu không được tiêu hủy đúng quy trình thì sẽ tồn tại trong môi trường hàng trăm năm mới có thể phân hủy.
Ông Đậu Trọng An – Người dân xóm Yên Thịnh, xã Diễn Ngọc, huyện Diễn Châu cho biết: “Việc xả rác bừa bãi dọc đường gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt thời điểm nắng nóng hoặc mưa nhiều khiến rác bốc mùi rất khó chịu”.
Tình trạng người dân xả rác thải bừa bãi diễn ra phổ biến ở hầu hết các vùng nông thôn. |
Theo khảo sát của cơ quan chức năng, hiện khu vực nông thôn ở Nghệ An có khối lượng rác thải sinh hoạt phát sinh trên 560 tấn/ngày. Trong đó, tỷ lệ thu gom rác ở nông thôn chỉ mới đạt gần 53%; tỷ lệ rác được xử lý, chôn lấp hợp vệ sinh khoảng 30%. Vì vậy, tình trạng ô nhiễm môi trường do rác thải gây ra hiện nay ở nhiều địa phương đều đáng báo động.
Nói về những hệ lụy từ rác thải, ông Hoàng Văn Khanh - Giám đốc Công ty Môi trường và Công trình đô thị Nghệ An cho biết: “Xỷ lý rác ở các địa phương gặp khó khăn lớn. Lượng rác ngày một nhiều, rác để lộ thiên cộng thời tiết nhiệt đới gió mùa khiến rác phân hủy nhanh, gây ô nhiễm môi trường”.
Một bộ phận người dân không chấp hành việc đổ rác đúng nơi quy định làm nghiêm trọng thêm tình trạng ô nhiễm môi trường. |
Với thực trạng xử lý rác thải sinh hoạt còn nhiều bất cập như hiện nay, tình trạng ô nhiễm môi trường sống của nhiều người dân sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Bên cạnh đó, ý thức không chấp hành việc đổ rác đúng nơi quy định của một bộ phận người dân cũng đang trực tiếp gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường. Ngoài việc vận động, tuyên truyền, nâng cao ý thức cho người dân trong việc bảo vệ môi trường sống của chính mình, các địa phương cũng cần ưu tiên đối với công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực bảo vệ môi trường./.
Hoàng Hiếu - Hồng Phong - Ngọc Mai