Đô Lương: Hạn hán khốc liệt làm lúa cháy, đồng khô, cá chết trắng hồ đập
Từ sáng sớm, bà Nguyễn Thị Nhường ở xóm 2 xã Đại Sơn- Đô Lương đã ra đồng để làm một việc miễn cưỡng, đó là cắt lúa về cho trâu ăn. Nỗi vất vả, nhọc nhằn từ khi làm đất, gieo lúa, bón phân, nay mất trắng khi lúa chuẩn bị đứng cái, làm đòng. Nắng hạn hơn 1 tháng nay đã làm ruộng đồng khô khốc. Toàn bộ 7 sào lúa của gia đình bà Nhường cứ chết dần. Để trồng được 7 sào lúa này bà phải bỏ ra hơn 1 triệu tiền máy dập, 1,1 triệu tiền mua phân đạm, rồi tiền giống, bảo vệ đồng…Gương mặt buồn rượi, bà Nhường nói: “Nắng hạn làm lúa chết hết, mong cấp trên hỗ trợ cho một phần kinh phí bù lại lúc đầu tư gieo trồng…”
Toàn xã Đại Sơn có 366 ha thì có đến 254 ha bị hạn, nhiều diện tính lúa không thể khôi phục. Xã có 14 hồ đập lớn, nhỏ thì có đến 13 hồ đập cạn kiệt nước. Đập Khe Mua các năm trước luôn tích trữ nhiều nước, nay trơ đáy. Tại đập Chọ Ràn, do mực nước rút thấp dần, trời nắng nóng, nhiệt độ 38 đến 39 độ nhiều ngày liên tục đã làm cá chết khô nằm rải rác trên lòng đáy hồ đập.
Còn nước, còn tát, để cứu lúa, bà con nông dân đã dùng máy bơm dầu bơm liên tục cả ngày lẫn đêm. Anh Nguyễn Văn Thái - xóm phó xóm 8 xã Đại Sơn, Đô Lương cho biết: "Chúng tôi đã phải huy động bà con đào mương dẫn nước từ giữa đáy đập vào gần thân đập để bơm nước. Đây là lần thứ 4 kể từ đầu vụ chúng tôi đã phải bơm nước suốt ngày đêm để cứu cây lúa".
Tại xã Hiến Sơn, tình trạng hạn hán cũng đang diễn ra khốc liệt, 465 ha lúa hè thu thì có đến 115 ha bị khô hạn, cây lúa quắt queo không phát triển được. Thiệt hại nặng nhất là ở các xóm Rú Hối, Hòa Long, Hòa Phú. Toàn xã có 3 đập nước lớn thì trong đó có đập Lách đã cạn nước, 2 đập còn lại là Ba Thi, Trọt Lũy cũng đang ở mực nước chết. Ông Nguyễn Cảnh Sơn- Phó chủ tịch UBND xã Hiến Sơn- Đô Lương nói: “Chúng tôi mong muốn cấp trên cho phép xã được nạo vét lòng hồ đập để tăng trữ lượng nước cho các vụ tiếp theo, tránh tình trạng không có nước tưới cho cây trồng”.
Tính đến thời điểm cuối tháng 7 này, toàn huyện Đô Lương có hơn 1200 ha lúa và hoa màu bị khô hạn thiếu nước gần 1 tháng nay, trong đó có trên 851 ha bị ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây lúa, 381 ha lúa bị chết. Diện tích cây trồng vụ hè thu bị khô hạn chủ yếu tập trung ở các xã 2 đầu huyện, nước tưới phụ thuộc vào hệ thống hồ đập như: Giang Sơn Đông, Giang Sơn Tây, Bài Sơn, Hiến Sơn, Trù Sơn, Nhân Sơn, Đại Sơn, Mỹ Sơn… Theo các địa phương thì hiện tại rất khó khăn trong việc chống hạn, do hồ đập đã cạn kiệt nước. Diện tích nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại 81,5 ha, cá chết khô như sấy giữa nền đất khô cằn nứt nẻ.
Toàn huyện Đô Lương có 90 hồ đập lớn, nhỏ. Các hồ đập chủ yếu ở các xã miền núi và xã thuộc vùng hai đầu huyện. Từ việc không được thường xuyên nạo vét, nên lượng bùn đất bồi lắng nhiều, lượng nước dự trữ ít, cộng thêm thời tiết nắng nóng kéo dài nên hồ đập trên địa bàn hiện nay đã khô cạn chỉ còn dưới 10%, không cung cấp đủ nước tưới phục vụ sản xuất hè thu.
Tình hình hạn hán đang diễn ra khốc liệt, nắng nóng năm nay dự kiến còn kéo dài đến tháng 9, lượng mưa ít. Bên cạnh việc tăng cường nạo vét hồ đập, kênh mương dẫn nước, tăng cường máy bơm dầu, thiết nghĩ về lâu dài vụ hè thu cần có giải pháp tăng cường chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nhất là những loại cây chịu hạn như đỗ xanh, hành tăm…
Ngọc Phương
