Có hiện tượng nhà đầu tư làm thủ tục giữ đất, cho thuê lại đất
Nhiều dự án chậm tiến độ chưa được xử lý
Bà Ngô Thị Thu Hiền – TP Vinh đặt câu hỏi Hiện nay trên địa bàn tỉnh có bao nhiêu dự án đã được giao đất, cho thuê đất quá 24 tháng nhưng chưa triển khai hoặc tiến độ chậm hơn so với thời gian được duyệt. Đề nghị ông cho biết biện pháp xử lý thời gian tới?
Giải trình ý kiến đại biểu quan tâm, ông Võ Duy Việt thông tin trên địa bàn tỉnh hiện có trên 100 dự án đã được giao đất. Trong đó, đã có 7 dự án bị thu hồi do không đủ năng lực triển khai dự án hoặc không đảm bảo tiển độ dự án. Việc triển khai kiểm tra, thu hồi các dự án chậm tiến độ, UBND tỉnh phân công cho Sở Kế hoạch Đầu tư chủ trì, Sở Tài nguyên Môi trường xây dựng phương án. Trên cơ sở đó, sở tham mưu UBND tỉnh ra hạn điều chỉnh hoặc tiến hành thu hồi. Thời gian tới, Sở sẽ tiếp tục kiểm tra thực tiễn các dự án, nếu không đạt sẽ tiến hành thanh tra kiểm tra theo đúng pháp luật. Quy trình thu hồi dự án hiện vẫn gặp nhiều khó khăn do vướng mắc về luật. Thời gian để thu hồi dự án cần 24 – 48 tháng. Sở sẵn sàng đối thoại nhằm xử lý những vướng mắc, khó khăn.
Liên quan đến công tác quản lý đất dự án đầu tư chậm tiến độ, đại biểu Thái Thị An Chung (Tân Kỳ) cho rằng theo báo cáo khẳng định trách nhiệm thuộc về chủ đầu tư dự án. Còn các sở, ngành và địa phương liên quan chỉ chịu một phần trách nhiệm, theo đại biểu Chung như thế là chưa thỏa đáng. Vì vậy đề nghị làm rõ trách nhiệm thuộc về ngành nào? Phản hồi ý kiến này, Giám đốc Sở TN&MT khẳng định, Sở TN&MT là một trong những đơn vị tham gia phê duyệt chủ trương của các dự án đầu tư phải chịu trách nhiệm một phần và các ngành, địa phương liên quan phải chịu trách nhiệm trong công tác quản lý Nhà nước về các dự án đầu tư.
Có hiện tượng nhà đầu tư làm thủ tục giữ đất, cho thuê lại đất
Đại biểu Đinh Thị An Phong (Nghi Lộc) nêu vấn đề: Thời gian qua, UBND tỉnh và các Sở ngành đã thành lập nhiều đoàn thanh tra các dự án chậm tiến độ từ năm 2014 đến nay. Trong đó, có nhiều dự án lớn có diện tích hàng trăm ha nhưng không triển khai gây lãng phí đất đai. Dù đã kiến nghị nhưng tỉnh chưa có giải pháp xử lý. Bên cạnh đó, dư luận nhân dân cho rằng thời gian có hiện tượng doanh nghiệp lập thủ tục thuê đất nhưng chỉ làm bước đầu nhằm mục đích giữ đất, doanh nghiệp khác muốn thuê nhưng vướng mắc gây nên lãng phí quỹ đất của nhà nước và lợi ích của nhân dân. "Thời gian qua, dư luận xuất hiện thông tin doanh nghiệp thuê đất nhưng không triển khai dự án mà cho doanh nghiệp khác thuê lại làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư của tỉnh. Có hiện tượng này hay không? Nếu có giải pháp xử lý tình trạng này như thế nào?ố dự án làm thủ tục ban đầu để xin giao đất, sau đó không làm thủ tục tiếp nhưng vẫn giữ được đất, khi doanh nghiệp khác có cơ hội đầu tư phải mua lại" - đại biểu Đinh Thị An Phong nêu ý kiến.
Cùng chung quan điểm, đại biểu Trần Duy Ngoãn bày tỏ băn khoăn nhiều dự án được giao đất nhưng nhiều năm không triển khai hoặc tiến độ châm, chỉ xây dựng một vài hạng mục chiếu lệ, sau đó xin gia hạn để tìm thời cơ tìm kiếm nhà đầu tư khác để sang tên kiếm lợi. Cách khắc phục?
Giải trình vấn đề này, ông Giám đốc sở Tài nguyên Môi trường cho rằng chính quyền cấp xã, huyện, các sở ngành phải cùng tham gia trong khâu xử lý. Tình trạng đất như thế nào chính quyền xã là người nắm rõ nhất, tiếp đến là huyện, sau đó mới đến các Sở ban ngành. Phối hợp trong quản lý với trách nhiệm cao, rà soát kiểm tra trên địa bàn để tiến hành xử lý. Nếu không đủ chức năng xử lý chuyển lên các cơ quan chức năng có thẩm quyền để xử lý dứt điểm.
Giám đốc sở TNMT cũng thừa nhận hiện tượng một số dự án làm thủ tục xin giao, thuê đất, doanh nghiệp khác đến thuê lại là có xảy ra, tuy nhiên không nhiều. Điều này không minh bạch trong đầu tư. Sở xin tiếp thu ý kiến của đại biểu, sẽ tiến hành kiểm tra trong thời gian tới. “Nếu không sử dụng sẽ bị thu hồi để tạo điều kiện cho các nhà đầu tư có năng lực” – Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường khẳng định.
Trước chất vấn của đại biểu về Dự án FLC trên địa bàn xã Nghi Tiến, Nghi Lộc đã quy hoạch hơn 3 năm nhưng đến nay chưa triển khai, ông Võ Duy Việt cũng thừa nhận Dự án FLC hiện đang gặp khó khăn trong công tác kêu gọi đầu tư và quy hoạch.
Chính sách bồi thường GPMB còn bất cập
Đại biểu Nguyễn Như Mai (Hưng Nguyên) đặt câu hỏi: Thời gian qua, tỉnh có nhiều chính sách thu hút đầu tư, được nhiều tập đoàn kinh tế lớn đầu tư thông qua các dự án lớn. Người dân nhiều địa phương băn khoăn chính sách bồi thường giải phóng mặt bằng còn nhiều bất cập, vướng mắc, gây ảnh hưởng cho việc triển khai các dự án. Làm thế nào để tạo sự đồng thuận trong nhân dân để thu hồi đất?
Trả lời câu hỏi này, người đứng đầu sở TNMT cho biết: Dự án đầu tư mang đến nhiều lợi thế cho tỉnh nói chung và người dân nói riêng. Tuy nhiên, một số dự án trong quá trình giải phóng mặt bằng còn nhiều bất cập. Nguyên nhân khách quan do thay đổi về Luật. Cụ thể, Luật đất đai năm 2013 cho phép bồi thường đất nông nghiệp, đất vườn mức giá 50% đất ở. Lần sửa đổi sau đó quy định đất nông nghiệp trong khu dân cư có mức giá đền bù chỉ còn 33% so với đất ở. Và mới đây nhất, mức bồi thường đất nông nghiệp được định giá cụ thể theo thực tế. Nguyên nhân chủ quan là do tâm lý của người dân. Đối với mỗi dự án, tỉnh luôn cố gắng bố trí các khu tái định cư nhưng người dân. Tuy nhiên liên quan đến việc làm, nhiều hộ dân ngại không di chuyển. Vì vậy tạo việc làm cho người dân tái định cư là giải pháp bền vững, đảm bảo lợi ích cho người dân. Để khắc phục tình trạng này, quan trọng nhất vẫn là tăng cường công tác truyên truyền các chính sách để người dân hiểu rõ hơn về lợi ích của mình cũng lợi ích chung của tỉnh.
Đẩy mạnh thực hiện 4 nhóm giải pháp trọng tâm
Phát biểu kết luận phiên chất và trả lời chất vấn của Giám đốc Sở Tài Nguyên Môi trường, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Xuân Sơn khẳng định lĩnh vực đất đai là vấn đề lớn, rất quan trọng và công tác quản lý c\ũng gặp nhiều khó khăn, phức tạp. Mục đích chính là nhận diện những bất cập, hạn chế, ngăn ngừa sai phạm, đề ra những giải pháp để quản lý sử dụng tốt hơn nguồn lực tài nguyên đất đai; nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư; phát triển KTXH, đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp. Từ thực tiễn và qua việc chất vấn và trả lời chất vấn, Chủ tịch HĐND tỉnh đánh giá Sở TNMT và các cấp, các ngành, các địa phương đã có nhiều nỗ lực, cố gắng, quyết tấm thực hiện nhiều giải pháp để đưa công tác quản lý, sử dụng đất từng bước đi vào nề nếp, có hiệu quả, ngày càng chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra để xử lý các vi phạm pháp luật về đất đai, chấn chỉnh việc quản lý sử dụng đất.
Để khắc phục những tồn tại, hạn chế, Chủ tịch HĐND tỉnh đã nêu 4 nhóm giải pháp. Trong đó, tiếp tục thực hiện tốt Chỉ thị số 01 ngày 3/1/2018 của Thủ tướng Chính phủ về chấn chỉnh, tăng cường công tác quản lý đất đai và xây dựng hệ thống thông tin đất đai; Tập trung rà soát để bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật đất đai thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh; Nghiên cứu để ban hành quy định về khung tiến độ thực hiện dự án đầu tư khi được Nhà nước giao đất cho thuê đất để làm cơ sở cho việc thẩm định, chấp thuận dự án đầu tư và kiểm tra, sử lý sau khi được giao đất, đồng thời đề nghị Chính phủ, các Bộ ngành xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định còn bất cập.
Tập trung chỉ đạo, xử lý những bất cập trong công tác quản lý, sử dụng đất hiện nay. Trọng tâm là thanh kiểm tra, xử lý nghiêm đối với cá dự án đầu tư có vi phạm, dự án chậm tiến độ, không triển khai, nợ nghĩa vụ tài chính, công khai vi phạm của các nhà đầu tư; Nâng cao chất lượng công tác thẩm định chất lượng đầu tư; Xem xét chặt chẽ và hạn chế tối đa việc gia hạn, giãn tiến độ thực hiện dự án; Chấn chỉnh kịp thời, có hiệu quả những bất cập trong đấu giá quyền sử dụng đất, lấn chiếm đất đai, chuyển đổi mục đích trái phép, xây dựng sai quy hoạch hoặc giấy phép được cấp; Rà soát, giải quyết kịp thời những vướng mắc trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Chủ tịch HĐND tỉnh cũng yêu cầu cần chú trọng giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh về đất đai, nhất là các vụ kiện phức tạp, đông người, kéo dài, vượt cấp; Thực hiện tốt công tác cải cách hành chính, nhất là thủ tục hành chính để rút ngắn thời gian thực hiện, tránh phiền hà cho dân; Đề nghị UBND tỉnh tăng mức đầu tư kinh phí cho công tác quản lý đất đai.
HIến Chương - Thùy Dương - Hữu Hoàng