Giảm dự toán thu ngân sách năm 2020 của tỉnh Nghệ An là có cơ sở
Phát biểu tại phiên thảo luận tại hội trường của kỳ họp thứ 12, HĐND tỉnh khóa XVII sáng 11/12, quan tâm tới vấn đề các đại biểu nêu tại phiên thảo luận tổ vào chiều 10/12: chỉ tiêu thu ngân sách trình HĐND tỉnh năm 2020 là 15.216 tỷ đồng thấp hơn so 314 tỷ đồng so với năm 2019, ông Lê Xuân Đại đặt câu hỏi: Số liệu dự toán năm 2020 như vậy có khả thi hay không? Hay chúng ta quá cầu toàn, trong khi năm 2020 chúng ta bước vào Đại hội đảng đòi hỏi sự nỗ lực cao nhất. Tuy nhiên, theo ông Đại, sau khi tính toán, thì mức thu ngân sách 15.216 tỷ đồng là có cơ sở.
Ông Đại phân tích: nếu như năm 2019 kết quả thu ngân sách về mặt tổng thể đạt 15.530 tỷ, đạt 14% so với dự toán và tăng 12% so với cùng kỳ, là một sự nỗ lực cố gắng rất lớn. Đặc biệt, khoản thu nội địa chúng ta đạt 13830 tỷ, bằng 117% so với dự toán, trong đó trừ tiền sử dụng đất vãn đạt cao hơn so với dự toán và cao hơn so với cùng kỳ. Năm 2019, thu ngân sách của Nghệ An vừa hoàn thành tổng kết, vừa mang tính toàn diện hơn. Trong 15 khoản thu chỉ có 2 khoản thu nhỏ không đạt dự toán. Bao gồm nguồn thu từ xổ sổ kiến thiết và thu khu vực vốn nước ngoài, còn lại khoản thu khó nhất mấy năm vừa rồi không hoàn thành đó là thu quốc doanh địa phương, TƯ và doanh nghiệp, dịch vụ ngoài quốc doanh. Năm 2019 đã khắc phục được, thu toàn diện hơn giúp cho công tác cân đối và hoàn thành ngân sách năm 2019.
Theo ông Đại, nguyên nhân chính dẫn tới mức dự toán thu ngân sách 2020 thấp hơn năm 2019, là do cơ cấu thu ngân sách, thu nội địa thì tiền sử dụng đất vẫn chiếm tỷ trọng rất lớn. Riêng trong năm 2019 thu tiền sử dụng đất của Nghệ An là 3500 tỷ, chiếm 25%. Vì vậy, năm 2020 không thể lấy kết quả thực hiện thu tiền sử dụng đất để đưa vào bằng số dự toán của năm 2019 được, nhưng quỹ đất của chúng ta để thu tiền sử dụng đất để giãn nợ, rồi các khoản nợ đọng chúng ta phải tập trung để thu..Vì vậy, ông Đại cho rằng khoản thu tiền sử dụng đất để đưa vào năm 2020 là 2.500 tỷ là khả thi. Và thu ngân sách đặt ra 15.216 tỷ trong năm 2020, cũng là con số thể hiện sự phấn đấu trong chỉ đạo điều hành của UBND tỉnh, của ngành Tài chính, Thuế. Bởi nếu thu tiền sử dụng đất chúng ta giao cao thì chắc chắn sẽ đổ vỡ, vì thu tiền sử dụng đất là để bố trí đầu tư xây dựng cơ bản. Khi đưa ra dự toán này thì UBND tỉnh, ngành Tài chính, ngành thuế cũng đã hết sức trăn trở. Nhưng vì chúng ta giảm 1000 tỷ đồng tiền sử dụng đất nên phải tăng lên các khoản thu khác khó bù đắp được. Trong năm 2020, các khoản thu nội địa đã tăng 586 tỷ so với cùng kỳ 2019, cộng với thu từ hoạt động XNK trong dự toán năm 2019 là 1700 tỷ, thì năm 2020 là 1800 tỷ.
"Như vậy cộng tiền thu nội địa, hoạt động XNK và trừ đi tiền sử dụng đất, đã tăng lên là 886 tỷ, bù trừ 1000 tỷ đồng chúng ta giảm, tức là 15.530 tỷ của năm 2019 thực hiện trừ đi 15.216 tỷ thì vẫn còn giảm đi 314 tỷ đồng là có cơ sở" - ông Đại nhấn mạnh.
Giải trình thêm về băn khoăn của các đại biểu trong vấn đề thu ngân sách dự kiến năm 2019 và dự kiến thu ngân sách năm 2020 thấp xa so với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Tài chính Nguyễn Xuân Hải khẳng định đây là mục tiêu khó. Theo ông Hải, nguyên nhân chỉ tiêu thấp do một số dự án tổng lực của tỉnh chưa triển khai được như: dự án nhiệt điện, các dự án trong khu công nghiệp Hoàng Mai…. Một số dự án đã và đang đầu tư vẫn đang nằm trong giai đoạn hoàn thuế giá trị gia tăng, miễn giảm thuế cũng ảnh hưởng đến nguồn thu này.
So sánh về tốc độ thu ngân sách các tỉnh liền kề Nghệ An, Giám đốc Sở Tài chính cho biết, tính ổn định trong thu nội địa của Nghệ An bền vững. Trong những năm gần đây, thu nội địa đều đạt và có những năm vượt. Các tỉnh khác có năm đạt nhưng có năm không đạt. Giám đốc Sở Tài chính khẳng định đây là bước đi chắc chắn.
Nói về khả năng tự cân đối thu – chi ngân sách của tỉnh, đặc biệt giai đoạn 2021 – 2025, Giám đốc Sở Tài chính cho biết ngày càng khó khăn. Hiện Nghệ An vẫn phụ thuộc Trung ương. Nguồn thu của tỉnh còn hạn chế do chưa có dự án tổng lực.
Về nợ vay ngân sách tỉnh tuy giảm nhưng cơ cấu nợ đáng lo ngại. Nghệ An còn đang phụ thuộc Trung ương lớn, muốn đầu tư phát triển kinh tế mà không vay để tập trung đầu tư rất khó. Các nguồn vay của Nghệ An từ nuôi trồng thủy sản; Kho bạc Nhà nước để đầu tư công trình trọng điểm: tuyến Vinh – Cửa Lò (400 tỷ), Vinh – Cửa Hội (200 tỷ), Vinh – Hoàng Mai (100 tỷ). Đây đều là những con đường chiến lược của tỉnh, từ đó kích cầu sản suất; Nguồn vay thứ 3 từ Ngân hàng thế giới. Ngành điện đã nhận được một phần vốn từ nguồn vay này; Vay dự án từ nguồn Chính phủ có lãi; Vay dự án khác… Từ năm 2016 đến nay, tỉnh vẫn ưu tiên trả nợ để chuẩn bị các điều kiện cho giai đoạn vay mới 2021 – 2025.
Giải trình băn khoăn về tình tăng nợ đọng thuế gia tăng của các đại biểu, ông Nguyễn Xuân Hải cho biết, ngành thuế đã có nhiều nỗ lực trong năm 2019. Trong năm, thu ngân sách tăng nhưng thu nợ thuế giảm. Dự kiến đến 31/12/2019, nợ thuế còn khoảng 1.000 đến 1.008 tỷ USD, vẫn đảm bảo dưới tỷ lệ quy định.
Về đề nghị tiếp tục hỗ trợ xi măng xây dựng NTM cho các địa phương khó khăn và vùng đặc thù, HĐND tỉnh đã có Nghị quyết 166 ban hành năm 2015 về chính sách khuyến khích hỗ trợ trong xây dựng nông thôn mới tỉnh Nghệ An, giai đoạn 2015-2020. Tuy nhiên vẫn có một số điểm đặc thù, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã có chỉ đạo xử lý hợp lý.
